Πετράσι, Γκοφρέντο

(Petrassi, Ζαγκαρόλο, Ρώμη 1904). Ιταλός συνθέτης. Παιδί ακόμα, επτά ετών, ήταν ψάλτης στη Ρώμη, στη Σκόλα Καντόρουμ της εκκλησίας του Σαν Σαλβατόρε ιν Λάουρο. Αργότερα, παρακολούθησε μαθήματα στην Ακαδημία της Αγίας Κεκιλίας, παίρνοντας δίπλωμα στη σύνθεση το 1932 και στο εκκλησιαστικό όργανο το 1933. Το 1932 παρουσίασε την Παρτίτα για ορχήστρα, που αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη επιβεβαίωση της αξίας του ως συνθέτη. Οι φόρμες μπαρόκ, εμπνευσμένες από τον νεοκλασικισμό του Καζέλα, οργανώνονται μέσα σ’ ένα ηχηρό σύνολο, που δίνει στην ιταλική μουσική δυνατή ώθηση για να επανακτήσει οριστικά τη χαμένη οργανική της παράδοση. Ακολούθησε το 1933-34 το πρώτο Κοντσέρτο για ορχήστρα: πρώτο, μιας σειράς από επτά που φαίνονται σαν να συγκροτούν ένα πεδίο πειραματισμών, για να αναθεωρήσουν όλες τις αξίες της σύγχρονης τεχνικής της σύνθεσης. Γύρω στα 1939-40, ο Π. εγκαινίασε μια περίοδο που μπορεί να θεωρηθεί ως ο δεύτερος τρόπος του –ο λεγόμενος νεομαδριγαλιστικός– που προαγγελλόταν ήδη από το 1934-36 με τον Ψαλμό θ΄, έτσι ώστε τον αποκάλυψε στην προσοχή της Ευρώπης και συνεχίστηκε με το Δοξαστικό (1939-40) και το Χορικό των νεκρών (1940-41), σε κείμενο του Λεοπάρντι. Τα έργα αυτά είναι στενά δεμένα με τη μεγάλη παράδοση της ρωμαϊκής πολυφωνίας μπαρόκ, μετουσιωμένης όμως και φιλτραρισμένης μέσω της στραβινσκικής εμπειρίας. Μεταξύ 1940 και 1950, ο Π. πλησίασε και το μουσικό θέατρο με τα μπαλέτα Η τρέλα του Ορλάνδου (1947) καιΕικόνα του Δον Κιχώτη (1947) και τις όπερεςΚορντοβάνο (1949) και Θάνατος της άριας (1950). Το θέατρο του Π. τείνει να υποτάξει τα μορφωτικά μοτίβα, από τα οποία κατάγεται, σε μια νέα θεώρηση νεοκλασικής υφής, με την ακριβολογία του αφηρημένου πνευματικού παίγνιου. Μετά το 1950, η έμπνευση του Π. στράφηκε όλο και περισσότερο προς κάποιο ιερατικό και εκλεπτυσμένο φωνητικό στιλιζάρισμα, που ήδη είχε εκδηλωθεί με τη Σονάτα δωματίου (1948). Δημιουργούνται έτσι: το Κουαρτέτο (1956), η Σερενάτα (1958), το Τρίο (1959), το Κοντσέρτο για φλάουτο (1961). Ο Π. ανέλαβε πολυάριθμα και σοβαρά καθήκοντα –γενικός διευθυντής του θεάτρου Φενίτσε της Βενετίας από το 1937-1940, καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ακαδημίας της Ρώμης από το 1947-1950, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης της σύγχρονης μουσικής (S.I.-M.C.) από το 1954-1956– ασχολούμενος επίσης και με τη διδασκαλία (είναι διορισμένος στην τάξη τελειοποίησης στη σύνθεση της Ακαδημίας της Αγίας Κεκιλίας) και με τη διεύθυνση της ορχήστρας. Μεταξύ των τελευταίων του συνθέσεων αναφέρουμε: Τρία επί επτά (1967), μουσική για το μπαλέτο ESTRI, με χορογραφία του Μίλος (1968)· Ευδαιμονίες (για βαρύτονο και πέντε όργανα, 1968_ πρώτη εκτέλεση 1969) και Πνοή (1969) για τρία φλάουτα.